13. HIZIRŞAH ETKİNLİĞİ

Vakıf olarak; Türkiye Cumhuriyeti devletini ve Alevi-Bektaşi kültürünü sonsuza dek yaşatmak amacındayız. Bununla beraber vakfımızda mezhepçilik yapılmadığı gibi, dil, din, ırk ayrımı da gözetilmemektedir. Bizleri bir araya getiren; insana olan saygı ve sevgimizdir. Atatürk’e ve laik Cumhuriyet ilkelerine bağlılıktan asla ödün vermeyeceğimizi ve ancak  bu ilkelere sahip çıkanlarla dost olduğumuzu özellikle vurgulamak isteriz.

Biz; gerçek yol göstericinin bilim olduğuna inanıyoruz. Çatımızın altında yobazlığa ve zorbalığa yer olmadığı gibi; geçmişle ilgili olarak kimseye küskünlüğümüz, kırgınlığımız ve düşmanlığımız da yoktur.

Kimsenin alternatifi değiliz. Bizler Alevi-Bektaşi’yiz. Bizi tanımadan hüküm vermeyiniz. Bizi tanımak için bize sorunuz. Sizin için kapımız sonuna dek açık; korkmadan, çekinmeden girin içeri. Kendimizi anlatmaktan mutluluk duyarız.

HACI BEKTAŞ-I VELİ ANADOLU KÜLTÜR VAKFI DATÇA ŞUBESİ olarak bu yıl 13.sünü gerçekleştirdiğimiz ve pek çok platformda anlatmaya çalıştığımız halde hala NEDEN HIZIRŞAH ETKİNLİĞİ? HIZIRŞAH NEDİR? Gibi sorular yönetilmekte. Aslında bu sorular bir kez daha etkinliğimizin amacını ve etkinliğimize ismini veren Hızırşah dergâhını anlatmak imkânı verdiği için bizleri mutlu etmekte.

 2010 yılından günümüze aralıksız yapılan HIZIRŞAH ETKİNLİKLERİ Datça’daki sivil toplum örgütleri açısından önem arz ettiği gibi; ilçemizin yurtiçi ve yurtdışı tanıtımı için de önemli bir etkinlik haline gelmesinin gururunu yaşamaktayız.

Muğla bölgesi Alevi inancını benimsemiş olan Türk beyliklerinden Peçenek ve Menteşe beyliklerinin topraklarıdır. O günlerde Menteşe beyliğinin başkenti kabul edilen Milas ve çevresinde çokça Alevi - Bektaşi dergâhları bulunmaktadır. Bunlardan günümüzde de varlığını sürdürenler;

Eski Çine’de Ahmet Gazi dergâhı,

Denizli Kala ilçesindeki dergâhlarımız,

Tavas’ta Sarı İsmail Sultan dergâhı,

Karşıyaka’da Kazak Aptal Delim Sultan dergâhı,

Cankurtaran Teslim Abdal dergâhı,

Acıpayand Yağan Baba dergâhı

Beyağaç’ta Sandıras Dağı’nda Eren Baba dergâhı,

Seki’de Eşref Paşa dergâhı,

Datça’da Hızırşah dergâhıdır.

Etkinliğimizin mimarlarından biri de Datça belediye başkanımız sayın Gürsel Uçar dır. Sayın Uçar daha il genel meclisi üyesiyken HIZIRŞAH’ta bir anma etkinliği düzenlemek istediğimiz yönündeki talebimizi kendisine iletmiştik. Kendisi de bu talebimizi Datça belediyesine sunmuştu. Değerli Canlar O günlerde HIZIRŞAH DERGÂHI çok kötü bir durumdaydı. Ne yazık ki adeta bir çöplük halini almıştı. Belediyemiz görevlileri ve Vakıf üyelerimizle ancak iki gün de çöplerini temizleyebildik.

Sayın Gürsel Uçar başkanımızın vesilesi ile sonraki günlerde tanıştığımız Muğla Büyükşehir Belediye Başkanımız Sayın Osman Gürün beyefendinin de yardımlarını bizlerden esirgememesi ile 2011’den bu yana etkinliğimizi Datça Belediyemiz ve Muğla Büyükşehir Belediyemizin desteğiyle gerçekleştirmekteyiz. Bu vesileyle yeri gelmişken 2010-2023 yıllarında etkinliklerimizde yanımızda olan değerli belediye başkanlarımıza sonsuz bir minnet ve saygıyla teşekkürü borç biliriz. Yine aynı minnet ve saygıyla; etkinliklerimize destek veren sponsorlarımıza, isimlerinin yazılmasını istemeyen ancak maddi ve manevi desteklerini bizden esirgemeyen can dostlarımıza, basın mensubu arkadaşlarımıza ve elbette Datça yerlisi kardeşlerimize çok teşekkür ederiz.

TARİHİN ŞAHİDİ MİMARİ

Tarih her ne kadar tartışma ve yoruma açık olmayan bir bilim olarak Hızırşah’ın bir Alevi-Bektaşi türbesi olduğunu söylese de, bunu destekleyen diğer bir önemli bilim dalı ise Mimaridir.

Konya, Selçuk Üniversitesinden Prof. Remzi Duran, 1966 yılında yayınladığı makalesinde yapının; Beylikler döneminin kare plan, tek kubbe, sekiz köşeli yapı gibi karakteristik tüm Selçuklu mimari anlayışına sahip olduğunu belirtmektedir.  Bununla beraber yapı; inşa tekniği, malzeme, örtü şeması, kubbe geçiş elemanları ile 13.yy. dönemine ait olduğu söylenmektedir.

Her ne kadar bugün Hızırşah Camii olarak tanımlanırsa da yapının camiden ayrılan en önemli Bektaşi dergâhı özellikleri; sivri kemer, kalın niş, minbersiz, mihrapsız yapı, yüksek eşik, alçak kapı girişidir.

Yine aynı makalede prof. Duran, Hızırşah’ın Alevi tekkesinin ötesinde zaviye alanı olduğunu belirtmektedir. Zaviyeler içlerinde ibadethanenin yanı sıra, kütüphane, mutfak, hamam, medrese, at ve hayvan barınakları, aş evi, konuk evi, meydan evi gibi yapılar bütününden oluşmaktadır. Hızırşah dergâhının çevresinde aynı mimari örgüyle yapılmış kalıntılar bulunmaktadır. Bunlardan biri yol kenarında bulunan ve kurna kısımları çıplak gözle bile görülebilen hamam kalıntısıdır. Bir diğeri Bektaşi zaviyelerinin olmazsa olmazı kabul edilen ve kutsal sayılan tepe, su ve taş gibi unsurlardan olan ve Hızırşah köyünün 2 km. güneybatısında bulunan dilek/hacet tepesidir.

Başka bir belirleyici ise dergâhın bahçesinde yer alan, Alevi- Bektaşi başlıkları şeklindeki mezar taşlarıdır. Bunların ikisi “baba başlığı” olarak bilinir ve on iki dilimdir.

Tarih, sanat tarihi ve mimarinin yanı sıra bölge halkı da bugün Hızırşah cami olarak isimlendirilen dergâhın, yakın zaman kadar cami olarak hiç kullanılmadığını, Anadolu’nun türbe inancında olduğu gibi askere giden, hasta olan, çocuğu olmayanın gelip dua ettiği, adak kestiği bir yer olduğunu söylemektedir.

Her ne kadar vakıflar müdürlüğü kayıtları gerçek dışı bir beyanla 13 yy yapısı olan türbeye 150 yıllık dese de, bahçedeki mezar taşları basit bir hafriyat gibi atılıp, ancak üç tanesi yoğun uğraşlar sonrasında bulunup getirilse de, yapı restorasyon cinayetine kurban götürülmek istense de Hızırşah bir Alevi dergâhıdır. Ancak ister cami, ister dergâh olarak anılsın bu yapı erken dönem Türk-İslam eseri olarak geleceğe bırakmak zorunda olduğumuz bir kültür mirasıdır. Bizler ne kiliseye ne havraya ne de camiye karşı değiliz. Her inanç kendi mekânında kendi kutsallarıyla var olsun istiyoruz. Ve umuyoruz ki Kültür bakanlığı burada daha ayrıntılı arkeolojik kazı ve incelemelerde bulunsun ve Hızırşah Alevi ve Sünni inancın ortak ziyaretgâhlarından biri olsun.

GELİN CANLAR BİR OLALIM

Sevgili dostlar, yukarıda da anlatmaya çalıştığımız gibi Hızırşah etkinliği Alevi-Bektaşi inancına mensup bizlerin, hem inançlarının gereğini yapmak, hem de Datça’nın tanıtım ve turizmine katkı sunmak için Datça’daki dostlarımıza kendimizi tanıtmak, sizlerle kaynaşmak için düzenlediğimiz bir etkinlik.

Bu yıl da 04-05-06 Ağustos tarihleri arasında, 13.sünü gerçekleştireceğimiz Hızırşah etkinliğimize katılarak bizleri yalnız bırakmayacağınızı umuyoruz.

On Üç yıldır bizden desteğini esirgemeyen Muğla büyükşehir belediye başkanı sayın Dr. Osman Gürün’e, Datça belediye başkanı sayın Gürsel Uçar’a, tüm belediye çalışanlarımıza, gazeteci dostlara, sponsorlarımız Anka Dersim Ekolojik Ürünleri’ne, Bahar Bahçe Datça Apart’a, Dalya Resort Otel’e, Denge İnşaat ‘a, Villa Anfora Otel’e, Taş Apart Datça’ya, Ağa İnşaat Emlak’a, Can Can Emlak’a ve Taşkıran inşaat, a, tüm kurum kuruluş ve sivil toplum örgütlerine teşekkür ederiz.

Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı Datça Şubesi Cemevi

Yönetim Kurulu adına,

Murat Yıldırım

HACI BEKTAŞI VELİ ANADOLU KÜLTÜR VAKFI DATÇA ŞUBESİ CEMEVİ

13. HIZIRŞAH ETKİNLİK PROGRAMI

04 ağustos 2023 Cuma 

*Saat: 08.00 Açılış. Hızırşah/Hacetevi tepesini ziyaret

*Saat: 21.00 İnanç ve Cem / Datça Cemevi - Veli Gürsoy – İnanç Önderi

05 Ağustos Cumartesi

*Saat:13.00- Açılış Töreni - Hızırşah Dergahı

*Saat: 13.30- Lokma paylaşımı - Hızırşah Dergahı

*Saat: 19.00 Aşık Veysel Anma Programı – Hızırşah Kültür Evi

Konuşmacı: Hüseyin Özer

Dinleti: Cihan Yıldız – Özcan Parlaktaş

06 Ağustos Pazar

Saat 13.00 Panel. “Birlikte Nasıl Yaşarız?” – Datça Kent Park

Panelistler: Prof.Dr. Ayhan Yalçınkaya – Ali Doğan – Necdet Saraç – Yervant Bostancı

Moderatör: Zübeyit Çelik

Saat: 21.00 Ücretsiz Halk Müziği Konseri

Sanatçılar: Erdal Akkaya – Udi Yervant – Gökhan Erol