Datça’ya, Burgaz Ören yerinde yapılan restorasyonlarla gelen Zenginlik…

Datça Havadis: (Adil Çulhaoğlu)

Datça'nın merkezindeki knidosluların ilk yerleşim yeri Burgaz  düzlüğünde 40 km’lik alanda yapılan kazıların yanında, yapılan çeşitli yapıların restorasyon  çalışmalarıyla ayağa kaldırılmış ve  kendini gösteren  tarihi yapılar Datça’nın cazibesini zenginleştirmiş, yürüyüş yapanlara kendini keşfettiriyor.. 

Datça’da, Knidos denilince genelde  merkeze 30 km uzaklıkta, Tekirburnundaki, Yazı köyünden itibaren  8 km'lik alana yayılan ören yeri biliniyor. Ancak, şehir merkezinde herkesin yürüdüğü, Sevgi Yolu'nun sonunda   deniz kıyısına inilerek yürüyerek  ulaşılabilen Burgaz Tepesi ve Düzlüğünde Knidosluların ilk yerleşim yeri bulunuyor.

Villa Datça Sitesi'nin önünden itibaren kıyı boyunca taşlık kumsalın bitiminde  antik limanın bulunduğu alandaki tarihi kilise ve hamam yapıları restorasyonu yapılarak , bilgilendirme levhasıyla Sevgi yolunda yürüyenlerin ilgisini çekiyor. . Knidosluların zeytinyağı, şarap, palamut. keçiboynuzu ve diğer mallarını ihraç ettikleri  Datça Yarımadası üzerindeki  4 antik limandan biri burada.  

Elit oteli geçip ilerleyince tepeye tırmanırken sur duvarları ve toprağa gömülü depolar karşımıza çıkıyor. Yürürken çanak çömlek parçaları, kurtarma kazısı yapılan kemer şeklinde yapı kalıntısı  dikkat çeker. Sonra taşlık olan plajın kumsala dönüştüğü yerde, denizin içinde antik bir limanın  duvar kalıntılarını görürüz. Düzlükte, telle çevrilerek koruma altına alınmış alanda toprak seviyesinin 2 metre altında ortaya çıkarılmış çeşitli yapı kalıntılarının temelleri, taş döşemeli caddeleri ve sokaklarıyla M.Ö.8.yy tarihlenen buluntuların kazılarda gün yüzüne çıkarıldığı,M.Ö.330'da Tekir burnuna taşınana kadar  Knidosluların ilk yerleşim yeri burası.

Önünüze çıkan plaj boyunca yerlerde seramik parçalarıyla beraber toprağa gömülü yuvarlak  antik depoların sayısı artar. Kimbilir, Heykeltraş Praxitelles'in M.Ö350-340 yıllarına tarihlenen  heykellerini yaptığı Afrodit'in plaj burası. Efsaneye göre, sahilde arkadaşlarıyla yürüyüş yapan Praxitelles denize giren Knidoslu kadınlar arasında tek çıplak olarak denize giren bir kadın  görür ve heykelini yapmak ister. Bir suçtan dolayı, tapınakta ömür boyu çalışma cezasına çarptırılan kadının  biri giyinik, biri çıplak olmak üzere 2 heykel yapılır. Giyinik olanı Koslular alınca, çıplak olanı Knidoslulara kalır ve ünlenen  Knidosluların Afrodit heykeli olur.

Domates tarlalarının deniz kenarında bittiği yerde yüz yıllardır dalgalara direnmiş ama artık dirençleri kırılmış ve açığa çıkmış depolardan bir kaçı ve duvar kalıntıları her şeye rağmen ayakta duruyor.Plajın bitiminde ise, liman mendirek kalıntısı var. Bu alanda dayapılan restorasyon çalışmalarıyla şarap işliği depolarla beraber Şarap işliğinin yapısı ile mendirek ortaya çıkarılmış, burada  toprağa gömülü küpleriyle çok belirgin bir şekilde kendini gösterir hale getirilmiş.

Konya Selçuk Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ertekin Doksanaltı başkanlığında kazı ekibinin Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca sağlanan destekle, yapılan kazıların yanında hızlandırılan restorasyon çalışmalarını 12 ay yapılmasıyla ayağa kaldırılan tarihi yapılar, Datça Turizmine katkısını artırmaya başlamış. Datça merkezde tatillerini yapan ve Tekir burnundaki Knidos Ören yerine gidemeyenlere Knidos tarihini tanımalarını sağlayan bu çalışmalar için Kültür ve Turizm Bakanlığı’na ve Kazı Başkanı Prof.Dr. Ertekin Doksanaltı ve ekibine teşekkür ediyorum.